Konteyner ve çip krizi, artan navlun ve pandemi koşullarının vurduğu küresel ticarette dengeler değişiyor. Küresel piyasalardaki değişiklik Türkiye için yeni fırsatlar sunarken bazı sektörler öne çıkmaya başladı. Çip krizi otomotiv sektörünün ihracatını yavaşlatırken, Çin’in ağır pandemi koşullarının ardından iç piyasasına odaklanması, çelik sektörünü ihracatta yeni aktör olarak öne çıkardı. Çelik sektörünün temsilcileri, eylül ayında 2,6 milyar dolarlık ihracata ulaşarak, “aylık bazda” ihracatın itici gücü olan otomotiv sektörünü geçeceklerini belirtiyorlar. Yıl sonu ihracat hedefini revize eden çelikçiler 21 milyar dolarlık yıllık ihracata koşuyor. Elektrik elektronik sektörü de ihracat birim fiyatını önemli ölçüde artırdı. 10 yıl öncesine kadar ihracatın lokomotifi olan ancak son yıllarda ilk sıradaki yerini kaptırın hazır giyim ve konfeksiyon sektörü de bu dönemde yeniden hareketlendi ve 2021’de ihracatını 19 milyar doların üzerine çıkarma hesaplarını yapmaya başladı. Otomotiv sektörü, her şeye karşın, 30 milyar dolarlık yılsonu ihracat hedefini koruyor.

Çelik sektörü 21 milyar dolara koşuyor

İhracatın lideri olan otomotiv sektörü 2020 yılını 25,5 milyar dolarlık ihracatla kapadı. Bu yılın ilk 8 ayında 18,8 milyar dolara imza atan sektör yılsonu hedefi olan 30 milyar dolara ulaşmaya çalışıyor. Otomotiv sektörünün beklenen ihracat artış oranı yüzde 17seviyesinde. Toplamda ikinci sırada bulunan kimya sektörü ise 18,3 milyar dolarlık 20210 ihracatını yüzde 20’lik artışla bu yıl 22 milyar dola çıkarmayı hedefl iyor. Uluslararası piyasalardaki gelişmeleri lehine çeviren çelik sektörü ise yılın ilk 8 ayında, geçen yılın aynı dönemine göre elde ettiği yüzde 68’lik ihracat artışı ile yılın sonu için hedef büyüttü. 2021 için 2019 yılının baz etkisinden uzak olan 13,9 milyar dolarlık rakamını yılsonu hedefi olarak belirledi. Ancak artan siparişler üzerine bu hedef 17,5 milyar dolara yükseltildi. Sektör yetkilileri şimdi 21 milyar dolarlık yılsonu ihracat hedefini dillendiriyor. 2020 yılını 12,3 milyar dolar ile kapayan sektör, bu yıl ihracatını 21 milyar dolara yükseltirse yüzde 66’lık artış yakalamış olacak.

Hazır giyim 4. sıraya geriledi

Bu arada, 2020 yılı ihracat gerçekleşmelerine göre 2021 yılı hedefleri bakımından elektrik-elektronik sektörü yüzde 36, hazır giyim sektörü yüzde 9 artış beklentisi içinde.

Türkiye’nin ihracatında ilk 5 sırayı paylaşan sektörler bu yılın ilk sekiz ayında performanslarına bağlı olarak yer değiştirdiler. 2020 yılının ilk 8 ayında ilk 5 sıra otomotiv, kimya, hazır giyim, çelik ve elektronik olarak şekillenirken, 2021’in aynı döneminde otomotiv birinciliği, kimya ikinciliğini korurken hazır giyimin 3.’lük tahtına çelik sektörü oturdu. Hazır giyim 4., elektrik-elektronik sektörü 5. Sırada yer aldı.

Bakım onarım ve çip otomotivi yavaşlattı

Uludağ Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği (OİB) verilerine göre, otomotiv endüstrisinin ağustos ayı ihracatı 2,4 milyar dolara çıktı. Otomotivciler böylece tüm zamanların en yüksek ağustos ayı ihracatını gerçekleştirmiş oldu. OİB Başkanı Baran Çelik, “Otomotiv firmalarının bu yıl özelinde değişen bakım-onarım-tatil dönemleri ağustos rakamlarımıza olumlu yansıdı. Binek otomobile olan dış talebin de artmasıyla tarihimizin en yüksek ağustos ayı ihracatını gerçekleştirdik. Tüm ürün gruplarında çift haneli ihracat artışı yakaladık” dedi.

Sektör temsilcileri, çip başta olmak üzere parça tedariği konusunda sıkıntıların devam ettiğini, önümüzdeki aylarda ihracatın geçen ay kadar yüksek olmasını beklemediklerini dile getirdi. Baran Çelik, “Üretim yapabildiğimiz sürece ihracat artışımız sürecek ancak, çip sorunu anlık yönetiliyor. Dolayısıyla eylül ve sonrası için öngörüde bulunmak zor” dedi.

"Çelik, eylülde otomotivi geçebilir"

Otomotivciler, yılsonunda 30 milyar dolarlık ihracat hedefini koruyor. Baran Çelik, “Eylülde, aylık bazda çelik ihracatı otomotivi geçebilir. Çünkü çelik fiyatları tarihi zirvelerde. Ancak, geçici olur bu durum. Yılın tamamında açık ara lider olacağımızı öngörüyoruz” dedi.

OSD Başkanı Haydar Yenigün ise ihracattaki rekora yönelik, “Küreselde olduğu gibi Türkiye’de de otomotiv sektörü başta çip olmak üzere malzeme tedariği sorunuyla boğuşuyor. Önceki aylarda kapalı fabrikalar ağustos ayında çalıştı. Dolayısıyla geçen ayın rakamlarına yansıdı. Ancak gelecek aylarda dengelenme olacaktır” diye konuştu.

OİB verilerine göre, otomotivin toplam ihracattan aldığı pay yüzde 12,8’e yükseldi. Yılın ilk sekiz ayında ihracatını geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 29 artıran sektör, 18,8 milyar dolar ihracat gerçekleştirmiş oldu. Ağustos ayında en fazla ihracat yüzde 23 artış ve 311,2 milyon dolarla Almanya olurken, onu geçen yıl aralık ayında imzalanan STA sonrasında tüm sektörlerin hedef pazarı haline gelen Birleşik Krallık takip etti.

Hazır giyim sektörü bu yıl ihracat rekoru kırabilir

Türkiye ihracatının lokomotif sektörlerinden biri olan hazır giyim sektörü, geçen yıl 17,1 milyar dolar ihracata imza atmıştı. Değişen tedarik zincirinin de etkisi ile küresel devlerin yönünü çevirdiği Türk hazır giyim sektörü, bu yılın ilk 8 ayında 12,9 milyar dolar ihracat gerçekleştirdi. İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Mustafa Gültepe hedefl erini şöyle açıklamıştı: “Gücümüz ve kapasitemiz sayesinde 2020’yi az hasarla atlattık. 2021’de 19 milyar doların üzerine çıkabilir, yıllık ihracat rekorumuzu kırabiliriz.”